Van de supermarktwereld naar de trainingsvloer
Johan begon zijn carrière in de supermarktwereld, een omgeving waar de dynamiek hoog is en de marges klein. Kun je ons iets vertellen over je achtergrond in de supermarktwereld en hoe je uiteindelijk bent overgestapt naar het trainen van organisaties?
Ik ben opgegroeid in de supermarkt. Mijn eerste baan was bij een ondernemer waar ik al snel door het supermarktvirus werd besmet. De diversiteit van werkzaamheden, klanten en medewerkers boeide mij vanaf het begin. Daarnaast is het leuk om te leren over de producten die je verkoopt, zodat je verhalen kunt vertellen aan je klanten.
Toen Konmar een hypermarkt ging neerzetten in Rotterdam was ik daarbij. Ik heb 6000 vierkante meter tegeltjes geschrobd, vakken ingericht, alle afdelingen doorlopen en ervaring opgedaan met leidinggeven. Toen het bedrijf na een fusie een ingrijpende transformatie doormaakte, werd ik als transformatiemanager verantwoordelijk voor de menselijke kant van alle veranderingen. Hoe krijg je medewerkers intrinsiek gemotiveerd om hun talenten in te zetten voor de doelen van de organisatie? Uiteindelijk ben ik commercieel directeur geworden bij een familiebedrijf met dertig winkels. Gedreven door een internationale ambitie ben ik terechtgekomen bij een Duits groothandelsconcern. Daar kreeg ik te maken met een cultuur waarvan ik veel heb geleerd, maar waarin ik mij niet op mijn plaats voelde.
Toen iemand mij vroeg waarom ik niet voor mijzelf ging beginnen als trainer-consultant, heb ik elf jaar geleden de stap genomen om dat te doen. Ik wilde graag mijn ervaringen delen met anderen. Vanuit de overtuiging dat medewerkers misschien wel de belangrijkste succesfactor zijn in bedrijven, wil ik me graag inzetten om een bijdrage te leveren aan de groei van deze mensen. Zodra zij zich bewust worden van hun eigen vermogen om resultaten te beïnvloeden, gebeuren er mooie dingen binnen organisaties. Mijn specialisaties zijn leiderschap en ondernemerschap.
Je hebt onlangs trainingen verzorgd bij Spar. Kun je ons meer vertellen over deze ervaring en welke specifieke uitdagingen of successen je daar bent tegengekomen?
Spar is een organisatie die zich de laatste tien jaar in hoog tempo heeft ontwikkeld tot een toonaangevend gemaksconcept in de levensmiddelenretail. Die ontwikkelingen brengen erg veel veranderingen met zich mee. Wil je medewerkers daarin meekrijgen dan is het van groot belang dat je hen weet te inspireren met de visie van de organisatie en dat je met hen nadenkt over wat die visie betekent voor alle aspecten van hun werk. Ik heb bij Spar tientallen ondernemers mogen trainen in visie en waardengedreven leiderschap. In de trainingen vertalen we de lange termijndoelen naar concrete dagelijkse activiteiten en gedragsvoorbeelden. En bij ondernemers weet je dat het rendement van trainingen zichtbaar moet zijn in de verlies- en winstrekening van hun bedrijven. Dat maakt de opleidingstrajecten bij Spar extra uitdagend maar juist daarom zorgen die ook voor veel voldoening wanneer dit is gelukt.
Welke andere bijzondere trainingen gaf je de afgelopen tijd?
Bij Plieger Groep train ik de leidinggevenden in het begeleiden van hun accountmanagers die een opleiding zijn gestart. ‘Leren laten landen’ is een serie trainingen die ervoor zorgt dat leidinggevenden ervaren dat de opleiding van hun accountmanagers effectief bijdraagt aan de resultaten van hun regio. Een training vol praktische handvatten. Opleiden wordt een onderdeel van het werk in plaats van iets wat naast het werk moet gebeuren. De samenwerking tussen accountmanagers en leidinggevenden maakt een kwalitatieve groei door en opleiden wordt steeds meer gezien als middel voor het behalen van betere resultaten. Zowel accountmanagers als leidinggevenden profiteren van deze training.
“Je kunt de wind niet veranderen, maar wel de stand van je zeilen.”
Wanneer hij niet aan het werk is, vind je Johan waarschijnlijk op het water. Zeilen is een van zijn grootste hobby’s. Johan, hoe draagt deze hobby bij aan je leven en werk?
Zeilen is mijn grote passie. Het geeft invulling aan mijn verlangen naar vrijheid en het daagt me continu uit. Mentaal en fysiek. Als mens heb je nu eenmaal niets te zeggen over het weer. Ik heb geleerd om te gaan met de omstandigheden zoals die op me afkomen. Anticiperen op windrichting en windkracht, stroming en golven waardoor je uiteindelijk veilig je geplande bestemming bereikt.
Je hebt ook een boek geschreven, waar gaat dat over?
In 2018 ben ik solo naar de Azoren gezeild. Op de terugweg ben ik gevallen waarbij ik enkele ribben brak en waardoor ik niet langer in staat was om verder te zeilen. Een Russisch vrachtschip heeft me van boord gehaald en mijn schip heb ik moeten achterlaten. Toen ik – eenmaal terug in Nederland – weer voor groepen ondernemers stond, bleek mijn verhaal erg veel treffende raakvlakken te hebben met de omstandigheden waarin ondernemers verzeild kunnen raken. In mijn boek ‘De zelfsturende ondernemer’ gebruik ik mijn zeiltocht als metafoor voor het ondernemerschap. Het heeft negen hoofdstukken en elk hoofdstuk beschrijft een bepaalde situatie. Voorbereiden, slecht weer, materiaalpech, fysieke en mentale belasting enzovoort. Het begint steeds met een scène uit mijn zeilverhaal, gevolgd door de vertaling naar het ondernemerschap, en ieder hoofdstuk wordt geïllustreerd door de verhalen van echte ondernemers die in de beschreven situatie hebben verkeerd. Door te lezen hoe zij hebben gehandeld en wat de effecten daarvan waren, kan de lezer zijn of haar eigen lessen eruit destilleren.
Wat is een vaardigheid die naar jouw idee vaak over het hoofd wordt gezien en die echt getraind moet worden in organisaties?
Talent herkennen, ontwikkelen en inzetten voor de doelen van het bedrijf zie ik als een competentie die veel trainbare vaardigheden vraagt van leidinggevenden. Voor medewerkers zou ik zeggen het creëren van professionele en gemeende gastvrijheid-ervaringen voor klanten.
Wat denk je dat de toekomst van leren en ontwikkelen is?
In de toekomst zullen organisaties nog meer moeten inzetten op het creëren van een leeromgeving die medewerkers stimuleert om continu te blijven leren en zichzelf te blijven ontwikkelen. Alleen dan wordt het enorme potentieel van medewerkers optimaal benut. En alleen op die manier kan je als bedrijf blijven bestaan in een grillige en dynamische markt. Daarnaast moet leren leuk en betekenisvol zijn.
